Николај Крастев: Признавање на правата на македонските Бугари – услов за договор со Софија

„Набљудувајќи ги позициите на водечките политичари, не мислам дека Бугарија би била подготвена на компромиси“ - вели бугарскиот аналитичар Николај Крастев во интервју за „Трилинг“.

Трилинг: Што може да се очекува од новата бугарска Влада за решавање на спорот со Северна Македонија?

Крастев: Новата бугарска Влада ќе чекори по тенок мраз на тема Северна Македонија, бидејќи во неа се вклучени БСП и нејзиниот лидер, г-ѓа Корнелија Нинова, која ќе биде нејзин вицепремиер и министер за економија. Нинова беше еден од политичките лидери за време на преговорите за формирање на новата бугарска Влада, кој ја внесе темата како елемент на прашањето за меѓународната политика и заложбите за ова прашање. Таа буквално ја истакна не само социјалната тема како водечка за нејзината партија, туку и европската интеграција на Северна Македонија, велејќи дека тоа не може да биде по цена на повлекување од бугарските национални интереси, а другата тема е да не се прифати Истанбулската конвенција. Неслучајно премиерот на Бугарија, г-дин Кирил Петков, за време на презентацијата на неговиот предлог – влада во саботата изјави дека „ќе ги почитува националните интереси и ќе се придржува до заедничкиот став на коалициските партнери“. Сепак, тој појасни дека Бугарија и Северна Македонија ќе добијат многу од добрососедството, но господинот Кирил Петков беше дециден дека бугарската позиција останува таква каква што е сега, но мора да биде наградена и добро да се комуницира со партнерите во владејачката коалиција.

Трилинг: Можни ли се промени на позицијата на Владата во Софија и какви би биле?

Крастев: Господинот Петков и повеќето министри во новата влада кои доаѓаат од „Континуирани промени“ се технократи и можат да најдат решение или да преговараат за да се постигне потребниот компромис. Клучот е да се најде рамнотежа помеѓу минатото и сегашноста, како и историјата и иднината. Пред речиси 10 дена, г-дин Петков изјави за бугарското приватно радио „Дарик“ дека треба да има работни групи меѓу Бугарија и Северна Македонија, како што беше случај за време на преговорите за формирање четворна коалиција во Бугарија.Тие треба да имаат работни групи за економија, инфраструктура, култура, историја, човекови права и да почнат да работат на секоја од овие теми што е можно потранспарентно, како и одредена временска рамка за да можат двата народи да се запознаат со реалните теми и се што ќе почнат да размислуваат. за цената, дека нема добрососедство меѓу нашите две соседни земји и обратно, какви се успесите ако постои вистинско добрососедство. Тогаш Петков коментираше дека темата историја не треба да се игнорира, туку дека таа ќе стане една од темите на разговор, а нема да биде единствена. Од ова треба да се заклучи дека оваа Влада ќе преземе одмерени и урамнотежени чекори, без да го загуби моментумот во претстојниот дијалог со властите во Северна Македонија. Клучно ќе биде да се надгради и прошири со нови теми дијалогот меѓу Софија и Скопје.

Трилинг: Дали Бугарија би се согласила да ги започне преговорите на Македонија со ЕУ и паралелно да бара решенија?

Крастев: Во овој момент, тешко ми е да предвидам како премиерот Петков ќе пристапи на првиот самит на лидерите на ЕУ во Брисел само неколку дена по преземањето на функцијата. Сепак, гледајќи ги позициите на водечките политичари, повеќе верувам дека Бугарија нема да биде подготвена на компромиси, Бугарија сака да види вистинска акција за возврат и да се заложи за почитување на правата на македонските Бугари. Неодамна во Софија беше специјалниот претставник на македонската Влада, проф. Владо Бучковски, кој на меѓународна конференција рече дека Скопје е подготвено да испрати нота до ОН за употребата на долгото и краткото име Република Северна Македонија и да не се меша во домашните работи во Бугарија и дека нема територијални претензии кон тоа. Ако се направи ова, што е дел од планот на претседателот Румен Радев „5+1“, тогаш мислам дека ќе им даде поттик на преговорите меѓу Бугарија и Северна Македонија.