Велика Британија и Норвешка ќе потпишат одбранбен пакт со кој нивните морнарици ќе управуваат со комбинирана флота на воени бродови за да ловат руски подморници во Северниот Атлантик.
Договорот е насочен кон заштита на критичните подморски кабли кои се под зголемена закана од Москва, при што е забележан пораст од 30 отсто на руски бродови во водите на Обединетото Кралство во изминатите две години, соопшти Министерството за одбрана во Лондон.
Оваа објава доаѓа во време кога британскиот премиер Кир Стармер денеска е домаќин на неговиот норвешки колега Јонас Стере во воздухопловната база РАФ Лосимут во северна Шкотска, пренесе ДПА.
Двајцата лидери ќе слушаат екипажи на поморски патролни авиони P-8 кои следеле руски бродови, вклучувајќи го и шпионскиот брод Јантар, кој неодамна насочил ласери кон еден од авионите.
Спогодбата „Луна Хаус“ – именувана по базата на Шетландските Острови користена од норвешкиот отпор за време на Втората светска војна – е поткрепена со договор за воени бродови меѓу Велика Британија и Норвешка вреден 10 милијарди фунти (13,3 милијарди долари), потпишан во септември.
Фрегатите од типот Type 26 ќе бидат изградени во бродоградилиштето БАЕ Системс во Глазгов и ќе овозможат флота од најмалку 13 бродови против подморници од Велика Британија и Норвешка, од кои најмалку пет ќе бидат норвешки, да оперираат заеднички во северна Европа.
Воените бродови ќе ги надгледуваат руските поморски движења во водите меѓу Гренланд, Исланд и Велика Британија, бранејќи ги каблите и цевководите на дното на морето кои се критични за британските комуникации, електрична енергија и гасни мрежи.
Договорот, кој ќе го потпишат министерот за одбрана Џон Хили и неговиот норвешки колега Торе Сандвик во Даунинг стрит, исто така предвидува Обединетото Кралство да се приклучи на норвешката програма за развој на матични бродови за беспилотни системи за лов на мини и подморнички системи за војување.
Кралските маринци ќе бидат обучени во Норвешка за борба во услови под нула, а двете земји ќе ја продлабочат својата соработка во користењето на торпедата Sting Ray изградени во Велика Британија, ќе спроведуваат заеднички воени вежби и ќе го предводат усвојувањето на автономни системи на НАТО на Крајниот Север.
Кралската морнарица исто така ќе воведе напредни норвешки противбродски ракети, кои можат да уништуваат непријателски бродови на дострел од повеќе од 100 милји (околу 160 километри).
– Во ова време на длабока глобална нестабилност, со оглед на тоа што во нашите води се откриваат сè повеќе руски бродови, мораме да работиме со меѓународните партнери за да ја заштитиме нашата национална безбедност, изјави Стармер.
– Овој историски договор со Норвешка ја зајакнува нашата способност да ги заштитиме нашите граници и критичната инфраструктура од која зависат нашите нации. Преку заедничка поморска соработка во Северниот Атлантик, ја зголемуваме безбедноста, поддржуваме илјадници работни места во Велика Британија и го прикажуваме британското бродоградилиште од светска класа на глобалната сцена, додаде тој.
Велика Британија и нејзините сојузници од НАТО се повеќе се загрижени за ризикот што Москва го претставува за подводните кабли и цевководи, во услови на зголемени тензии по инвазијата на Украина.
Нападите врз подводната инфраструктура би можеле да предизвикаат „катастрофално нарушување“ на финансиските и комуникациските системи на кои се потпираат Британците, предупреди Комитетот за национална безбедносна стратегија во септемврискиот извештај. (ДПА)