„Нешто му се случи. Тој целосно полудел!“ – овој извик на Доналд Трамп за постапките на Владимир Путин во Украина предизвика гласен одѕив. Но, дури и меѓу блиските соработници на Трамп има такви кои предупредуваа за можните ментални отстапувања на рускиот лидер пред повеќе од три години, потсетува лондонски „Тајмс“. И една од поентите на лидерот на Кремљ стана историја.
Некои можеби се прашуваат, пишува весникот, зошто на Трамп му требаше толку долго да дојде до заклучокот што го искажа на својата социјална мрежа Truth social. (Трамп се прашуваше зошто Путин „убива многу луѓе непотребно“ откако Русија лансираше повеќе од 900 јуришни дронови, 65 крстосувачки ракети и девет балистички ракети во украинските градови од петок до недела.) Впрочем, сегашниот државен секретар Марко Рубио изјави за Си-Ен-Ен на 28 февруари 2022 година, четири дена откако Русија ја нападна Украина: „Се чини дека Путин има неврофизиолошки (поврзани со болести на нервниот систем што можат да доведат до когнитивно оштетување) здравствени проблеми“.
Но, најзначајно, рече Рубио, тогашен потпретседател на Комитетот за разузнавање на Сенатот, „е дека ова е човек кој отсекогаш се гордеел со својата способност да ги контролира своите емоции. Неговите неодамнешни испади се многу нетипични и одразуваат слабеење на таа самоконтрола“. Два дена претходно, Рубио напиша на Твитер: „Сакам да ви дадам повеќе детали, но засега можам да кажам дека на многумина им е јасно дека нешто не е во ред со Путин. Тој отсекогаш бил убиец, но сега има поинаков и поголем проблем. Би било грешка да се претпостави дека Путин ќе реагира на ист начин како што реагираше пред 5 години“.
Трамп не разбира
За време на преговорите со Путин, кои Трамп ги иницираше по доаѓањето на власт, американскиот претседател се обиде да му укаже на својот колега за придобивките од склучувањето „договор“ со Вашингтон, нудејќи признавање на Крим како руски, и продолжување на економската соработка со САД, како и укинување на некои санкции против Русија. Но, откако Трамп не побара ништо од Русија за време на телефонскиот разговор со Путин пред една недела и изјави дека Киев ќе мора директно да преговара со Москва, руската армија го организираше најголемиот воздушен напад врз Украина од почетокот на војната. После тоа, шефот на Белата куќа им рече на новинарите дека не ја разбира причината за постапките на Путин: „Разговараме, а тој лансира ракети кон Киев и други градови“.
Всушност, рационален пристап би бил да му се дадат на Трамп не само договори за право на трговија со руски гас, туку и „нешто во јавната сфера“ што би му овозможило на американскиот претседател да зборува за успехот на неговите мировни напори, напиша политикологот Абас Гаљамов, во замена за подготвеноста на Трамп да се воздржи од нови санкции. Но, „степенот на омраза на Путин кон Украинците, сепак, е таков што тој не е во состојба да дејствува на оптимален начин“, забележува Гаљамов:
„По ѓаволите со рационалните аргументи, сакам да ги видам нивните градови како горат, нивните деца да плачат“ – тоа е логиката на Путин денес. Кога некој ќе ја изгуби самоконтролата, тоа не завршува добро за него.
Ако Путин, кој ја нарече војната во Украина „Божја волја“, полудел, корените на неговото лудило може да лежат во неговата продолжена изолација за време на пандемијата на корона вирусот, пишува „Тајмс“. Весникот потсетува дека само неколку од неговите најблиски луѓе имале пристап до Путин во тоа време, а потоа, кога почнал да се појавува во јавноста, посетителите биле ставани во карантин две недели пред да се сретнат со него и биле чувани на спротивната страна од маса од повеќе метри.
Историја и изолација
Руските и западните политиколози и медиумите детално дискутираа за тоа како изолацијата влијаела врз Путин и неговиот поглед на светот. Но, не само тоа: Емануел Макрон ги забележал промените кај Путин за време на неговата посета на Москва кратко пред војната, кога францускиот претседател се обидел да го убеди да не ја напаѓа Украина.
Макрон, кој разговарал со Путин лице в лице (преку преведувач), им рекол на помошниците дека Путин многу се променил откако бил изолиран од ковид. „Путин денес не е како Путин од пред три години“, изјавија два извори за Ројтерс во тоа време. Зборовите на Макрон сугерираа дека Путин полудел поради историјата. Тој му дал на Макрон „пет часа историски ревизионизам“, „препишувајќи ја историјата со часови од 1997 година“ и „те дави во овие долги монолози“, рекол изворот. Според францускиот претседател, во 2019 година, лидерот на Кремљ му се чинел „помалку строг и помалку фиксиран на историјата“.
„Како доказ дека Путин Рационален станал Влад Лудиот, некои укажуваат на неговата новооткриена страст за пишување долги, националистички набиени есеи за историјата и културата“, забележа Гидеон Рахман, главен колумнист за меѓународни прашања во „Фајненшел тајмс“, на почетокот на февруари 2022 година.
Всушност, програмскиот есеј на Путин, „За историското единство на Русите и Украинците“, објавен во јули 2021 година, ја претстави независноста на Украина како отстапување од историскиот пат. Една година претходно, тој објави долга статија за причините за Втората светска војна, во која се тврдеше дека Велика Британија и Франција намерно ја турнале нацистичка Германија да го нападне Советскиот Сојуз.
„Овие страсни размислувања може да укажуваат дека рускиот лидер е сè повеќе воден од емоции и ексцентрични теории“, напиша Рахман.
Поранешниот водител на Фокс њуз, Такер Карлсон, се пожали дека интервјуто на Путин станало предавање по историја, нарекувајќи ја својата осумминутна приказна за „нацистите“ во Украина „најглупавиот, неубедлив аргумент што можете да го смислите“. Карлсон посочи дека способноста на Путин соодветно да ја согледа реалноста била под влијание на неговата длабока изолација за време на пандемијата на корона вирусот, додавајќи:
„Многу малку кралеви не полудуваат во старост“.
На состанокот со руските претприемачи во понеделникот, Путин не пропушти да направи и историска екскурзија до трговците на Русија, по што ги пофали денешните бизнисмени за нивната генијалност и им нареди да отфрлат сè што е странско, изјавувајќи за странските компании: „Треба да ги задушиме“.