II дел и продолжение на темата: Реформизацијата на македонското судство – независно, а сепак зависно судство
Законодавно – судската власт се главните двигатели во демократското правно општество за кои се залагаме и претeндираме да живееме, функционираме и опстанеме. Тие претставуваат синџир на корелација и релација во државното уредување.
Според теолошкото толкување судската власт и функционирањето на судскиот систем, ја имаат главната улога да ги применуваат позитивните законски норми кои се донесени од страна на законодавната власт.
Законските одредби треба да ги применуваат разумно и совесно такви какви што се донесени и имплементирани од страна на законодавната власт, без можност за отстапки за нивно менување или суспендирање.
Бидејќи судот е главниот одбранбен систем кој е врзан со законот и е должен да работи согласно законот и легитимноста на законските прописи, кои се пропишани со правило на поведение за правично и разумно судење.
При прекршување на правилата и споровите меѓу луѓето кои постоеле и ќе постојат, а судот или т.н. судска власт како државен орган го има правото и обврската да одлучува и да донесува правилни пресуди по поведувањето на судските постапки.
Функционирањето на судскиот систем пред се треба да се води и развива, исто така во согласност со државно правната традиција и нејзините општествени културни и религиски состојби.
А како основна улога во континуитет судскиот систем и неговата функционалност, транспареност и ефикасност е да ја задржи својата позиција во внатрешната структура независно, без разлика на влијанието и функционирањето на политичкиот систем и државното управување.
Судскиот систем во една демократска држава треба да има карактеристика и тенденција за јакнење во примена на правото и заштитата на човековите права и слобода кои се утврдени со Декларацијата за правата на човекот и граѓанинот од 1789 година.
Функционирањето на судската власт и примената на законите од страна на судовите за изрекување на правото (just diare) имаат посебен придонес вo модерната правна држава. И се главни и крупни прашања во функционирањето и транспарентноста на судската пракса и владеењето на ефективната правда.
А судовите се главната стратегија кои треба да ги почитуваат и применуваат законите кои се дел од правосудниот систем. Нашиот македонски правосуден систем содржи повеќе од 1.600 закони и се дел од правно судската пракса. Во врска со постоечките закони кои се дел од правниот систем и кои се применуваат.
Наведувам неколку ПРЕДЛОГ – ПОГЛАВЈА за измени и дополнувања на законски одредби и амандмани за истите закони.
Со кои може да се придонесе да имаме поголема правна и заштитна сигурност, безбедност како и транспарентна и ефективна правда за регулирањето на правните норми и правниот поредок.
1.Како прв Предлог–Поглавје – Законот за работни односи
-Комисијата за спречување и заштита на дискриминација – Во врска со предлог иницијативата за ратификација за спречување на насилство и вознемирување при работа кои го предлага е одличен и ефективно правичен предлог – Иницијатива за пофалба
Во врска со Законот за работни односи како пример бр. 1 за измени и дополнувања под итна постапка, на законска одредба за истиот закон, акцент придавам на членот 9-а Мобинг на работно место и дополнување на истиот член со точка (5 ) за намерно и совесно вознемирување како и злоупотребување на работно место во текот на работното време (злокобност, провокации, сарказам) од страна на вработени/ните и работодавците – Воведување на ригорозна казна затвор (чл.35 од КЗ ) и парична казна со поведување на судска постапка .
- 2. Втор Предлог–Поглавје – Законот за наследување – Овој закон долг временски период не претрпил законски измени и дополнувања. Па поради тоа и поради пропустите во практичната примена на истиот закон потребно е измени и дополнувања од (членот 12 до членот 32) на истиот закон.
А што се однесува до чл.133 Спроведувањето на оставинската постапка и чл.42 (Договорите за дар, за уредување на имотни односи, за распределба на имот и т.н.) од Законот за нотаријат, кои се во надлежност на Нотарската професија, а станува збор за правни постапки кои се значајни и одговорни за регулирање на семејно општествените односи. Како и оставниските постапки што се спроведуваат по надлежност кај нотар кој е поверник на судот.
Фактичката состојба утврдува дека имаа голем број на нерешени оставински постапки кои се спорни, а граѓаните не можат да ги спроведат целосно овој вид на постапки, поради пропустите , незнаењето и неукост на законот за нотаријат.
Во овој дел од законот може да претрпи законски измени и овој вид на правни постапки кои сега се во надлежност на Нотаријатот треба да преминат во надлежност на судството, (сектор наследно – правни постапки) и кои исто така ќе бидат спроведени брзо , ефикасно и транспарентно.
Поточно овие правни постапки треба да ги спроведуваат судиите од граѓанска област, бидејќи судската професија е таа која има интегритет и кредибилитет да ги спроведува и застапува овие постапки кои се значајни за граѓаните и правосудниот систем.
- 3. Трет Предлог–Поглавје – Законот за заштита на личните податоци дополнувања под итна постапка на законска одредба за злоупотрбување на лични податоци, личен компјутер,лични документи , електронски слики (слики од социјални мрежи – facebook , instаgram, viber, what apps и др.) фотографи (слики од дигитален апарат) со поведување на судска постапка парична и најригорозна затворска казна, согласно Уставот на РМ чл.25 на секој граѓанин му се гарантира правото на почитувањето и заштитата на приватноста на неговиот личен и семеен живот на достоинсвото и угледот.
- 4. Четврат Предлог –Поглавје – Законот за судски такси измени и дополнувања во Тарифен број (пример, 11,13,14 и др.) намалување на износот на админстративно судските такси како на пример: Доколку сака граѓанинот/ните да поведат тужба за управен спор, за овој вид на тужба судската такса изнесува 480,00 денари, а за судска одлука 800,00 денари. Овој вид на такси можат да бидат во помал износ или да го добиат правото на ослободување за плаќање на административни судски такси, како и за сите други видови на судски постапки за кои е потребно да се направат дополнителни измени за административно судските трошоци.
- 5. Петти Предлог – Поглавје – Законот за Семејство – четврт дел чл.95 за потполно посвојување измени и дополнувања согласно Законот за семејство. На посвоеникот да му се овозможи правото на добра волја (bona-fides) за признавање на биолошките родители.
- 6. Шести Предлог–Поглавје – Закон за кривична постапка чл.58 по приватна тужба – Поднесување предлог за приватна тужба – (пример од непознат сторител, измама, злоупотребување, навреда) – да се даде поголем акцент во судската пракса и овој вид на постапки да бидат имплементирани потранспретно и поефективно.
Сите овие т.н. Предлог – Поглавја имаат граѓанско правна заштита согласно Законот за авторското право и др. сродни права. И се еден вид на Предлог-Поглавја кои може да добиат поинаков облик и концепт во законодавната – судска пракса.
Преку законодавната-собраниска процедурална постапка која е носителот на законодавната власт. За овие видови на предлог-поглавје во горенаведените закони да добијат поинакво прецизирање, во законите и да имаат практична функционална и ефективна правна пракса. А се само дел од многубројните закони кои ги имаме во нашите правен систем. И за кои се потребни измени, дополнувања или ревизија на истите.
Затоа што само на овој начин можеме да овозможиме да имаме целосен принцип на владеење на правото, правичноста и правдата кои ги содржат највисоките стандарди на правната сигурност за заштита и безбедност на граѓаните и државата.
НАПОМЕНА: Колумната е напишена согласно чл.16 од Уставот на РМ и чл. 10 од Европската Конвенција за заштита на човековите права, со кои се овозможуваа правото на слобода на изразување, како и правото на јавно изразување. И согласно Законот за авторското право и др. сродни права, колумната содржи граѓанско – правна заштита.