Пет важни работи за Европското фудбалско првенство

1. Кои се најголемите фаворити?

Англија, актуелниот вицешампион на Европа, е најдобро цитирана на букмејкерите. Потоа следат Франција и домаќинот Германија. Италија како бранител на титулата е само на шестото место по коефициенти кај обложувалниците. А судејќи по нив, најголеми аутсајдери за освојување на титулата европски првак се Албанија, Словачка и Грузија, земја која првпат настапува кај најдобрите европски репрезентации. Хрватска е деветта на листата на фаворити, а обложувалниците ја гледаат Србија на позицијата број 14.

Ако ја погледнете моменталната ранг-листа на ФИФА на најдобрите светски репрезентации, титулата всушност треба да ја освои Франција, која е на втората позиција на таа листа, веднаш зад светските шампиони од Аргентина. Белгија е на третото место на таа листа, Англија е на четвртата позиција, а Португалија е број 6. Германија е на 16 место меѓу најдобрите светски репрезентации, односно само деветта најдобра селекција од Европа. На светската ранг-листа од сите земји учеснички на ЕУРО 2024, најлош ранг имаат дебитантите од Грузија – таа земја е на 75. позиција.

2. Како се игра турнирот?

Тоа е истиот модалитет како и на последното Европско првенство, кое се одржа во 2021 година, во единаесет земји. Тогаш на турнирот учествуваа 24 репрезентации. Најпрво се игра групната фаза на натпреварувањето, во шест групи – а во секоја група има по четири екипи. Право на настап во осминафиналето ќе добијат прво и второпласираните екипи, како и четирите најдобри третопласирани.

Од осминафиналето почнува „нокаут системот“ – преку четвртфинале, полуфинале, па се до финалниот меч. Победникот останува на турнирот, поразениот оди дома. Доколку по регуларните 90 минути резултатот во таа фаза од натпреварувањето биде изедначен, се игра продолженија (два пати во минута). А ако нема победник и по продолженија, одлуката паѓа од белата точка – се изведуваат удари од белата точка.

Финалето на Европското првенство е закажано за 14 јули во Берлин. Се игра на Олимпискиот стадион.

3. Каде се играат натпреварите?

Натпреварите (51 во текот на целиот турнир) се играат на десет стадиони во Германија. Играчите најчесто ќе трчаат на теренот на Олимпискиот стадион (капацитет од 71.000 седишта) во Берлин, арената во Минхен (66.000) и стадионот во Дортмунд (62.000) – таму се играат по шест натпревари на ЕУРО 2024 година.

Во Берлин, каде се наоѓа стадионот со најголем капацитет од сите десет стадиони, ќе се одиграат финалето, едно четвртфинале, еден осминафинален натпревар, како и три натпревари од групната фаза на натпреварувањето. ЕВРО 2024 ќе биде отворено на 14 јули во Минхен, кога силите ќе ги одмерат домаќинот Германија и репрезентацијата на Шкотска.

По пет натпревари се играат на стадионите во Штутгарт (51.000), Хамбург (49.000), Дизелдорф (47.000), Франкфурт (47.000) и Келн (43.000), и по четири во Лајпциг (40.000) и Гелзенкирхен (50.000).

4. Каде можете да ги гледате натпреварите (надвор од стадионот)?

Под мотото „ЕВРО 2024“ ќе се организираат таканаречени фан-зони во сите градови каде се играат натпреварите, односно местата каде што се играат натпреварите на ЕУРО 2024 ќе бидат прикажани на големите екрани, т.е. на сите други локации каде што се организира јавно гледање е бесплатно, но капацитетот е ограничен.

Исто како и за време на Светското првенство во 2006 година, на локации како што се Бранденбуршката порта во Берлин, Олимпискиот парк во Минхен или бреговите на Мајна во Франкфурт, десетици илјади фудбалски фанови се очекува заедно да ги гледаат натпреварите, да уживаат и да се забавуваат со пријателите и колегите од работа.

5. Каква е безбедносната состојба?

„Безбедноста на Европското фудбалско првенство е врвен приоритет за нас во Германија“, вели сојузната министерка за внатрешни работи Ненси Фесер. „Во сите градови каде што се играат натпревари, односно секаде каде што ќе има многу народ, полицијата значително ќе го зголеми присуството. За време на турнирот се планира воведување привремени гранични контроли. Безбедносните органи на Сојузна Република Германија пред се сакаат да спречат терористи и хулигани да влезат во земјата. За време на турнирот во Германија, британската влада им забрани на голем број навивачи, од кои околу 1.600 подготвени на насилство, да ја напуштат таа земја.

Германската федерална полиција, која е одговорна за спроведување на граничните контроли, веќе објави дека за време на Европското првенство полицајците нема да можат да земаат годишен одмор. Околу 22.000 полицајци ќе бидат секојдневно на терен низ целата земја. Во ова ќе бидат поддржани од неколку стотици колеги од странство. Има особено тесна соработка со францускиот безбедносен апарат – поради фактот што по Европското фудбалско првенство во Париз се одржуваат два големи спортски настани: прво Олимписките игри (од 26.7. до 11.8.), а потоа и Параолимписките игри (од 28.8 до 8.9).

Безбедносната состојба, односно потенцијалните закани за јавната безбедност, секојдневно се анализираат и (постојано) се оценуваат, соопшти германското сојузно министерство за полиција. Сепак, без оглед на сите планирани безбедносни мерки, никој не може целосно да ја исклучи можноста од терористички напади или некои други насилни дејствија на големи спортски настани како што е Европското фудбалско првенство. А тоа можеше да се види и во есента 2023 година – кога исламистички терорист уби двајца шведски фудбалски навивачи во Брисел. Таа вечер во главниот град на Белгија се одигра квалификацискиот натпревар меѓу Белгија и Шведска за квалификациите за ЕВРО 2024 година.