Украински новинар по три години излезе од руски затвор: Ги пуштаа кучињата-чувари да нè касаат

Откако беше ослободен од руски затвор, украинскиот новинар Дмитро Хилјук речиси никогаш не го испушти од рака својот телефон. Припадници на руските сили го заробија во првите денови од инвазијата на Украина, а по три и пол години беше ослободен во ненадејна размена на затвореници, како еден од осумте цивили. Иако Русија и Украина претходно разменуваа воени заробеници, ослободувањето на украински цивили е исклучително ретко, пишува Би-Би-Си.

Дмитро се обидува да надомести сè што му недостигаше, но во исто време ги повикува семејствата на секој Украинец што го сретнал во заробеништво. Ги запаметил нивните имиња и секој детаљ, свесен дека за некои од нив неговиот повик може да биде првата потврда дека член на нивното семејство е воопшто жив.

Минатиот месец, враќањето на Дмитро во група од 146 Украинци предизвика прослави.

Тие беа пречекани од толпа со сино-жолти национални знамиња, кои навиваа додека автобусите што ги носеа ослободените мажи минуваа со сирени. Повеќето од нив беа војници со вдлабнати образи, исцрпени од годините поминати зад решетки.

Службениците не открија како осумте цивили биле вклучени во размената, велејќи само дека „лица за кои Русија била заинтересирана“ биле испратени за возврат. Еден извор изјави дека тие биле жители на рускиот Курски регион, евакуирани за време на украинската инвазија во 2024 година.

Откако слегол од автобусот, Дмитро прво ја повикал мајка си за да ја извести дека е слободен. Неговите родители се стари и болни, а неговиот најголем страв бил дека никогаш повеќе нема да ги види.

„Најтешкиот дел беше да не знаеш кога ќе бидеш ослободен. Можеш да бидеш ослободен утре или да останеш во затвор 10 години. Никој не знаеше колку долго ќе трае тоа“, рече тој.

Новинарите на Би-Би-Си разговараа со Дмитро во болница во Киев, каде што се опоравуваше. Деталите што ги сподели за неговото заробеништво се застрашувачки.

„Нè зграпчија и буквално нè влечеа во затвор, а по патот нè тепаа со гумени палки и викаа работи како: „Колку луѓе сте убиле?““ – го опиша тој својот трансфер во Русија.

Тој беше притворен во неколку установи, а неговата приказна се совпаѓа со многу други.

„Понекогаш го пуштаа кучето чувар да нè касне од синџирот. Суровоста беше навистина шокантна и постојана“ – раскажа тој и посочи како останал да крвари по каснувањето.

„Бев под толку голем стрес што не ја почувствував болката сè до 20 минути подоцна“. И покрај сè, Дмитро никогаш не беше обвинет за никакво кривично дело.

„Физички, првата година беше најтешка. Гладувавме. Долго време добивавме многу малку храна“, се сеќава тој.

Во првите неколку месеци, тој изгубил повеќе од 20 килограми. Но, војниците со кои бил притворен биле третирани многу полошо.

„Ги повикуваа на испрашување, каде што ги тепаа и ги мачеа со електрошокови“, се сеќава Дмитро, додавајќи дека ги слушнал нивните крици и видел модринки.

Семејната куќа на Дмитро во селото Козаровичи во близина на Киев изгледа како друг свет. Мирно е, со исклучок на воздушните напади, а градините се полни со живина и овошни дрвја. Сепак, задниот ѕид на куќата сè уште има оштетувања од шрапнели, а тревникот неодамна беше поправен каде што руските војници го паркирале тенкот.

На самиот почеток на инвазијата во 2022 година, Русите го освоија селото. Неколку дена подоцна, додека Дмитро и неговиот татко Васил ја проверувале штетата на куќата, двајцата биле уапсени.

Руските војници ги собориле на земја, им ги врзале рацете и очите и ги однеле. Подоцна дознале дека се држени во подрумот на еден локален магацин. Васил на крајот бил ослободен, но со месеци се плашел за својот син.

„Не знаев каде го однеле и се плашев“, рекол тој.

По некое време, тој и неговата сопруга добиле парче хартија од руски затвор.

„Жив сум, добро сум. Сè е во ред“, им напишал Дмитро.

За време на целото заробеништво, тие добиле само една таква порака.

Многу семејства не добиле никакви вести. Според официјалните податоци, повеќе од 16.000 цивили во моментов се водат како исчезнати во Украина, а само мал дел од нив се наоѓаат во руските затвори. Москва не ги објавува списоците бидејќи произволното притворање на цивили е нелегално, што го прави нивното враќање исклучително комплицирано.

Само од областа околу селото на Дмитро, 43 мажи се уште се притворени. Меѓу нив е и Володимир Лобуретц, кој сега има внук што никогаш не го запознал.

„Тешко е. Навистина е тешко. Се смееме, да, и фала му на Бога, имам нов внук“, вели неговата сопруга Вера.

„Но, имав сопруг – а сега немам“. Тој додава дека владата им кажува дека нема да разменуваат цивили за руски војници, па затоа сè што треба да направат е да чекаат.

Преземено од Фокус