Сиљановска Давкова: Никаде не пишува до кога мора да се направат уставните измени, предлогот за одложено дејство е извонреден

Предлогот за уставни измени со одложено дејство, експерти и многу челници на ЕУ го оцениле како извонреден. Ништо не губи никој, вели претседателката Гордана Сиљановска Давкова, посочувајќи дека во преговарачката рамка не пишува до кога мораме ние да ги направиме уставните измени.

Во однос на условот за уставни измени за почеток на преговори, Сиљановска Давкова вели дека никаде не пишува време, односно кога ќе влезе тоа во правно дејство.

-Ајде, ние гарантираме со тоа дека под други ќе ги внесеме и Бугарите, а тие нема да не кочат, за да може што побрзо да стапи во сила оваа измена и се разбира ние на тој начин ќе посегнеме по измената, изјави Сиљановска Давкова во интервју на Канал 5.

Таа нагласи дека како тогашна опозиција не биле консултирани и не ја виделе Преговарачката рамка и заклучоците за Францускиот предлог и дека доколку тогаш се повикувало на единство со опозицијата поинаков ќе бил односот.

За тоа дали се уште верува дека може да се променат овие заклучоци, Сиљановска Давкова, рече дека не може да каже, но и дека не може да прифати да ги повикува пратениците да гласаат за нешто што е спротивно на Договорот за ЕУ и на Лисабонскиот договор.

-Имам повеќе предлози, може интерпретација, упатство, во духот на она што е најважно – Копенхагенските критериуми, дека тие може да бидат основ за вето, меѓутоа разговори за историја, за идентитет, за култура, согласувања, несогласувања, апсолутно не може да бидат услов, изјави Сиљановска Давкова.

Прашана за средбите со бугарскиот претседател Румен Радев и бугарскиот премиер Росен Жељазков, и дали тие имаат разбирање за нашите загрижености како држава, претседателката рече дека не би се среќавала по вторпат со некого, ако не манифестира почит и интерес.

-Политиката кога имате проблеми е дипломатија. Не е тоа гласање. Значи, да, важно е прво да ве сослушаат, да ги образложите вашите аргументи, сигурно тоа кај секој соговорник со добра намера ќе предизвика размисла. Инаку не би разговарала, изјави Сиљановска Давкова.

Таа вели дека е свесна за декларациите во бугарскиот парламент, но дека на овие средби го кажува и објаснува своето мислење.

– Се разбира, тие ќе ве сослушаат и ќе ви речат дека декларација е донесена, меморандуми и т.н. Ако немало логика во нашиот однос, и во оној на премиерот и во мојот, тогаш немаше претседателот на Европскиот совет да рече дека мисли оти е добро да се состанеме заедно да разговараме, изјави Сиљановска Давкова.

Но, ако некој вели дека ова не е билатерално прашање, тогаш, посочува претседателката, зошто ЕУ не се вклучи. -Јас тоа го очекував и затоа не коментирам, слушам што се случува, но се разбира не мислам дека ова е добро и не мислам дека интерпретациите од сите дека ние измислуваме проблеми таму каде што ги нема и дека прашањето за името е решено одамна… видете проблемот постои, кој не го гледа, не сака да гледа, инаку не би се нашол во Извештајот, изјави Сиљановска Давкова.

Верувам дека изјавата на Кос е несреќна и случајна

Не сакам да верувам дека навистина идентитетот може да се препознае низ ајварот, виното, пунџурот и слично, верувам дека изјавата на еврокомесарката Марта Кос е случајна или несреќна, изјави претседателката Гордана Сиљановска Давкова.

Таа вели дека имала прилика да биде во Словенија и дека идентитет не е ајвар, пинџур и слично, што се гледа и од основачките документи на Европската Унија во кои има јасни параметри и се знае што е.

– Како некој кој докторирал во Словенија и ја чувствува како втора татковина, верувам дека е случајна или несреќна изјавата, не сакам да верувам дека навистина идентитетот може да се препознае низ ајварот, виното, пунџурот и слично, а некои од нив веќе се преземени од Словенија, ние веќе немаме ајвар, за жал имаме ајвер, што значи како интересна категорија е идентитетот, изјави Сиљановска Давкова, во интервју за Канал 5, прашана како гледа на изјавата на Кос, дадена во Скопје.

Сиљановска Давкова посочи дека Франце Прешерн пишувал љубовна поезија на германски јазик, но никому не му паѓа на памет да рече дека не е Словенец и дека тој е не е дел од словенечкиот идентитет.

– Ама ако во нашата татковина има луѓе на највисоки функции, премиери, претседатели кои така кооперативно изјавуваат дека Гоце Делчев бил Бугарин или дека имаме ист јазик, дека сме еден народ, тогаш ќе слушаме и вакви приказни, изјави Сиљановска Давкова.

Дека идентитет на е ајвар, пинџур и слично, според неа, се гледа од основачките и уставните документи на ЕУ, кои, како што вели, еврокомесарите мора да ги знаат.

– Во нив има јасни примери што е идентитет. Во Повелбата за фундаменталните права јасно пишува дека ЕУ ќе го почитува националниот и културниот идентитет на сите нации, дигнитетот и интегритетот. За нив нема разговор, ги прифаќате такви како што се, како единство во различностите, рече претседателката.

Според неа, известувачот во ЕП за Македонија австрискиот европратеник Томас Вајц не случајно ги избрал овие квалификативи за македонскиот јазик и идентитет.

– Слушаме дека тоа е веќе одамна решено и зошто би се повторувало. Но, зошто тогаш би го напишал, заради притисокот од нас, стравот или љубовта кон нас? Не, тоа е заради уставните документи и почитувањето на еднаквоста, смета Сиљановска Давкова.

За забелешките од опозицијата дека ние сме барале да биде вметнато за јазикот „многувековен“, таа вели дека не е точно, тоа било само алузија на тоа дека ако има нешто современо, модерно, има и многувековно.

– Јасно е дека јазиците па и нашиот се развивале со стотици години. Ако било се решено зошто Бундестагот донесе декларација за македонскиот јазик и идентитет и зошто известувачот требаше тоа да го потенцира. Затоа што е јасно дека се негира. Велат дека и договорот со Бугарија е потпишан со македонски и бугарски јазик, но тоа е како официјалниот јазик според уставите на двете земји, изјави Сиљановска Давкова.

За поднесените амандмани за извештајот во ЕП, таа истакна дека тоа го покажува расположението кај голема категорија европратеници и во тоа нема ништо европско и демократско.

Прашана каков ќе биде епилогот околу усвојувањето на извештајот, таа вели „се е можно да се случи“, но нагласува дека случувањата покажуваат дека прашањето не е решено како што некој тврди.

Во врска со барањето од Софија за признавање бугарско малцинство во земјава, таа потсети дека тоа прашање првпат се појавило во 2022 година од бугарскиот европратеник Илхан Ќучук, а претходно воопшто не се спомнувало.

– Во 2008 година, Венецијанската комисија и препорача на Бугарија да го смени Уставот и да внесе гаранции за малцинските права. Во 2010 и комесарот за малцинства истото и ги препорача на Бугарија да го смени Уставот. Зборуваме за двојни стандарди, принципи и вредности на кои се темели ЕУ. Ако самата ги негира, тогаш тоа е сериозен демократски дефицит, изјави Сиљановска Давкова.

Претседателката укажа дека и од нејзините дипломатски средби забележува дека странските политичари за многу прашања не се информирани.

– Се разбира не е до нив, до нас е. Ова не важи само за кралските семејства, туку и за многу политичари со кои сум се сретнала. Треба да ги кажуваме нештата водени од националниот интерес, да не го кажуваме она што сакаат да го чујат, туку она што е, нагласи Сиљановска Давкова.

Преспанскиот договор беше голема цена и инспирација за Бугарија

Преспанскиот договор беше голема цена, а мислам дека и Бугарија се инспирира од него за да поставува свои барања, смета претседателката Гордана Сиљановска Давкова.

– Тоа е голема цена, тогаш ни требаше НАТО, а ние им требавме ним. НАТО не беше на референдумското прашање, беше само ЕУ. Најголемата грешка кон нас е грешката во Букурешт. Дотогаш одевме нагоре во развојот во секој поглед. Потоа незаслужено останавме надвор. Правам голема разлика меѓу НАТО и ЕУ. Во ваква безбедносна ситуација НАТО е многу важен, но ЕУ е нешто друго.

Вели дека не го сменила ставот во врска со Преспанскиот договор и оти не е корисен за нас.

– Сметам дека тоа е можеби реалполитика. Но и самиот (Алексис) Ципрас кажа дека малку требало да дојде признанието без промена на името. Тврдам дека ОН се тело во кое сите држави се еднакви, повелбата важи за сите, дека правото на саоопределување го вклучува во себе самостојното определување на името, знамето, политичкиот систем итн. Да ви речат дека заради светот на реалполитиката во надворешните односи да употребувате, ама внатре во државата, е директно мешање во внатрешните работи и кршење на сите акти, особено на Виенската конвенција, вели Сиљановска Давкова.

Според неа, ако имавме бенефиции од промената на името, тоа ќе значеше дека сега би биле во ЕУ и би наидувале на разбирање.

– Во Грција стојат истите патни знаци, не се донесени трите меморандуми, вториот дел од договор за односите во образованието, науката, културата, економијата, не се применети. Очекував Грција да биде таа што и на Европскиот совет и на Бугарија ќе им предочи дека во членот 7 е решено прашањето, да укаже дека ако таму пишува дека за втората страна името Македонија е територија, народ со своја историја, култура и јазик, тогаш не би требало сега со секој сосед да се докажуваме и да постигнуваме компромиси. Мислам дека инспирацијата кај Бугарија дојде од Преспанскиот договор. Во 1999 година ние имавме договор со Бугарија, таму нема дека треба да впишуваме малцинство ниту да формираме комисии. Ништо не се смени оттогаш. Кога не признаваа во 1993 ништо не бараа. Што е тоа ново што одеднаш се појави како проблем? Опасноста од нас да влеземе во ЕУ? Тогаш проблемот не е во нас, туку во правилата на ЕУ што треба да се менуваат час поскоро, нагласи претседателката Гордана Сиљановска Давкова.