Русија ликува по Самитот на Трамп, а Путин наводно ги бара Доњецк и Луганск

Гардијан – Лондон

Реакцијата на Русија на Самитот на Доналд Трамп со Владимир Путин во Алјаска беше ништо помалку од ликување, при што Москва го прославува фактот дека рускиот лидер се сретна со својот американски колега без да направи отстапки и сега не се соочува со санкции и покрај отфрлањето на барањата на Трамп за прекин на огнот.

„Средбата докажа дека преговорите се можни без предуслови“, напиша поранешниот претседател Дмитриј Медведев на Телеграм. Тој додаде дека Самитот покажа дека разговорите можат да продолжат додека Русија води војна во Украина.

Трамп го иницираше Самитот со висок влог предупредувајќи „нема да бидам среќен ако си заминам без некаков вид на прекин на огнот“ и заканувајќи се со „тешки последици“ доколку Москва одбие да соработува.

Но, по тричасовната средба со руската страна што не донесе опипливи резултати, Трамп ги остави своите закани настрана и наместо тоа рече дека средбата била „екстремно продуктивна“, дури и кога Путин се држеше до своите максималистички барања за завршување на војната и не објави никакви отстапки на бојното поле, каде руските сили ги консолидираат клучните придобивки во источна Украина.

Путин во петокот побара Украина да се повлече од Доњецк и Луганск како услов за завршување на војната, но му понуди на Трамп замрзнување на останатиот фронт, изјавија два извора со директно познавање на разговорите.

Иако Луганск е речиси целосно под руска контрола, Украина сè уште држи клучни делови од Доњецк, вклучувајќи ги градовите Краматорск и Словјанск и силно утврдени позиции чија одбрана однесе  десетици илјади животи.

Путин му рекол на Трамп дека во замена за Доњецк и Луганск, тој ќе ги запре понатамошните напредувања и ќе го замрзне фронтот во јужните украински региони Херсон и Запорожје, каде руските сили окупираат значителни области.

Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, постојано одбива да се откаже од територијата, а вчера европските сојузници потврдија дека границите на Украина не смеат да се менуваат со сила.

Вчера наутро, Трамп исто така јавно се откажа од плановите за итно примирје што самиот го застапуваше со месеци, наместо тоа прифаќајќи го преферираниот пат на Путин за завршување на војната: туркање кон далекусежен договор пред да се прекине какво било војување.

„Беше утврдено од сите дека најдобриот начин да се заврши ужасната војна меѓу Русија и Украина е да се оди директно кон мировен договор, што би ја завршил војната, а не само договор за прекин на огнот, кој честопати не се одржува“, напиша Трамп на својата платформа за социјални медиуми Truth Social.

Сè на сè, гледиштето од Москва е дека Путин изгледа дека ја презел предноста. „Путин не му даде ништо на Трамп, а сепак доби сè што сакаше. Трамп конечно ги послуша неговите барања“, рече член на рускиот надворешнополитички естаблишмент, зборувајќи под услов да остане анонимен.

Во своите изјави по средбата во Алјаска, Путин даде малку индикации за омекнување на неговиот став, повторувајќи дека Москва сака да се решат „коренитите причини“ на конфликтот – формулација на Кремљ за барањата за демилитаризација на Украина, ограничување на нејзината внатрешна политика и блокирање на нејзиниот пат кон НАТО.

Ниту една економска стимулација понудена од тимот на Трамп не успеа да го поколеба Путин – дури и средбата на економските делегации беше откажана – при што набљудувачите истакнуваа дека тој секогаш ќе ја дава приоритет на војната во Украина пред какви било финансиски придобивки што мирот може да ги отклучи.

Трамп призна дека сè уште има „едно или две прилично значајни прашања“ што треба да се решат со Путин, но она што е најзагрижувачко за Киев е што тој го зголеми притисокот врз Володимир Зеленски, изјавувајќи за водителот на Фокс Њуз, Шон Ханити: „Сега, навистина зависи од претседателот Зеленски да го заврши тоа“. Овие коментари брзо беа искористени во Москва. „Двете страни директно ја ставија одговорноста за постигнување идни резултати во преговорите за прекинување на воените дејства врз Киев и Европа“, напиша Медведев, сега заменик-претседател на рускиот совет за безбедност.

Татјана Становаја, виш соработник во Центарот за Русија и Евроазија на Карнеги, рече: „Трамп сега изгледа дека голем дел од одговорноста ја префрла на Киев и Европа. Украина најверојатно ќе се соочи со зголемен притисок од САД да започне суштински дискусии за условите на Путин“.

Таа додаде дека Трамп „уште еднаш очигледно беше шармиран и импресиониран од својот соговорник“, мислејќи на топлиот говор на телото и претераните комплименти што американскиот претседател ги упати кон Путин.

Клучното прашање е колку Трамп ќе го притисне Зеленски, кој треба утре да се сретне со него во Вашингтон, да прифати договор според условите на Путин и дали европските сојузници повторно можат да го насочат Трамп на поинаков курс.

„Трамп очигледно не го прифати целосно планот за решавање што го промовира Путин“, предупреди Становаја. Засега, сепак, довербата во Москва е висока.

„Задачите на специјалната воена операција ќе бидат остварени или со воени или со дипломатски средства“, напиша висок руски пратеник, Андреј Клиша, на Телеграм.

Функционери блиски до Путин се чувствуваа слободни директно да му противречат на Трамп. Јуриј Ушаков, помошник на Кремљ кој присуствуваше на состанокот во Алјаска, рече дека не се воделе никакви разговори за троен самит меѓу Путин, Зеленски и Трамп, директно побивајќи го тврдењето на Трамп пред новинарите дека е во подготовка таков состанок.

Руските државни медиуми и елитата во Кремљ веќе беа во добро расположение додека Трамп го разви црвениот тепих и го третираше Путин како рамноправен, и покрај тоа што рускиот лидер е баран од судот во Хаг за воени злосторства.

„Западните медиуми се на работ на целосно губење на контролата“, напиша портпаролката на Министерството за надворешни работи, Марија Захарова, кога Путин слета во Алјаска. „Три години им кажуваа на сите дека Русија е изолирана, а денеска видоа прекрасен црвен тепих поставен за рускиот претседател во САД“, додаде таа.

Вчера наутро, утринскиот информативен билтен на рускиот Прв канал го истакна раскошот на Самитот, неговата меѓународна видливост и топлиот пречек за Путин, во впечатлив контраст со неговата изолација од западните лидери од инвазијата на Украина во 2022 година.„Црвениот тепих и ракувањата… се во сите глобални публикации и ТВ канали“, ликуваше водител, забележувајќи дека ова е првпат Трамп да пречека странски лидер на аеродром.