Примирјето во Газа одложено, Хамас не го доставил списокот на заложниците за ослободување

Крајниот рок за почеток на прекинот на огнот во Појасот Газа помина откако израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху рече дека Хамас не ја исполнил својата обврска да ги даде имињата на тројцата заложници што требаше да ги ослободи подоцна во неделата во замена за голем број затвореници Палестинци.

Прославите избувнаа низ територијата опустошена од војната, а некои Палестинци почнаа да се враќаат во своите домови, иако доцнењето ја нагласи кревкоста на договорот. Договорот отпочнува долг и неизвесен процес чија цел е конечно да се стави крај на војната и да се вратат речиси 100 заложници киднапирани во нападот на Хамас на 7 октомври 2023 година, што го предизвика.

Имињата на тројцата заложници не беа предадени кога крајниот рок за почеток на примирјето помина во 8,30 часот по локално време, изјави контраадмиралот Даниел Хагари, највисокиот портпарол на израелската војска. Тој рече дека армијата „продолжува да напаѓа, дури и сега, внатре во Газа“ и ќе го стори тоа додека Хамас не го исполни договорот.

Војската подоцна соопшти дека погодила голем број цели на милитантите во северниот и централниот дел на Газа. Министерството за здравство на Газа соопшти дека најмалку три лица се убиени рано во неделата во градот Газа, на север од територијата.

Хамас соопшти дека доцнењето со предавањето на имињата е поради „технички причини на терен“. Во соопштението се вели дека е посветен на договорот за прекин на огнот објавен минатата недела.

Израелски официјален претставник рече дека посредниците дале гаранции дека списокот ќе биде доставен и дека договорот сè уште се очекува да продолжи, иако времето останува под знак прашалник.

Во меѓувреме, Израел објави дека го пронашол телото на Орон Шаул, војник кој беше убиен во војната Израел-Хамас во 2014 година, во специјална операција. Телата на Шаул и уште еден војник, Хадар Голдин, останаа во Газа по војната во 2014 година и не беа вратени и покрај јавната кампања на нивните семејства.

Планираниот прекин на огнот, договорен по една година интензивно посредување на Соединетите Американски Држави, Катар и Египет, е првиот чекор во долгиот и кревок процес чија цел е прекинување на 15-месечната војна.

Нетанјаху рече дека ѝ дал инструкции на војската дека прекинот на огнот „нема да започне сè додека Израел не ја поседува листата на заложници што треба да бидат ослободени, што Хамас се обврза да го обезбеди“. Тој имаше слично предупредување и претходната вечер.

Во 42-дневната прва фаза од примирјето треба да бидат вратени вкупно 33 заложници од Газа и ослободени стотици палестински затвореници и притвореници. Израелските сили треба да се повлечат во тампон зона во Газа, а многу раселени Палестинци треба да можат да се вратат дома. На уништената територија, исто така, треба да дојде до пораст на хуманитарна помош.

Ова е само втор прекин на огнот во војната, подолг од еднонеделната пауза пред повеќе од една година, со потенцијал да се стави крај на борбите засекогаш.

Преговорите за далеку потешката втора фаза од овој прекин на огнот треба да започнат за нешто повеќе од две недели. Остануваат главните прашања, вклучително и дали војната ќе продолжи по шестнеделната прва фаза и како ќе бидат ослободени остатокот од речиси 100-те заложници во Газа.

Десетици луѓе излегоа на улиците во јужниот град Кан Јунис во Газа за да го прослават прекинот на огнот, според известувачот на Асошиетед прес. Четворица маскирани и вооружени борци на Хамас пристигнаа со две возила додека траеја прославите, при што луѓето ги пречекаа и извикуваа слогани за поддршка на милитантната група.

Спонтани прослави избувнаа и во други градови со изминување на рокот за прекин на огнот.

Полицијата со која раководи Хамас почна да се распоредува во јавноста откако главно беше притаена со месеци поради израелските воздушни напади. Жителите на градот Газа рекоа дека ги виделе како работат во делови од градот, а репортерот на АП во Кан Јунис видел мал број на улиците.

Палестинските жители почнаа да се враќаат во своите домови во делови од градот Газа рано во неделата, иако гранатирањето со тенкови продолжи кон исток, поблиску до израелската граница, во текот на ноќта. Семејствата можеа да се видат како се враќаат пешки, со нивните работи натоварени на колички со магариња, велат жителите.

„Звукот од гранатирање и експлозии не престана“, рече Ахмед Матер, жител на градот Газа. Тој рече дека видел многу семејства како ги напуштаат своите засолништа и се враќаат во своите домови. „Луѓето се нетрпеливи. Тие сакаат да заврши ова лудило“, рече тој.

Израелскиот кабинет го одобри прекинот на огнот рано во саботата на ретка седница за време на еврејската сабота, повеќе од два дена откако посредниците го објавија договорот. Завојуваните страни беа под притисок и од администрацијата на Бајден во заминување и од новоизбраниот претседател Доналд Трамп да постигнат договор пред инаугурацијата на американскиот претседател во понеделник. (Според агенциите)