Специјалниот претставник на Европската унија за Западен Балкан – Мирослав Лајчак денеска ја демантираше оценката на претседателот Александар Вучиќ дека Србија не може да стане членка на блокот од 27 земји до 2028 година.
Летонија, Литванија и Словачка ги завршија своите пристапни преговори за помалку од три години“. Црна Гора и Србија преговараат со години и се уште се далеку од средината на процесот. Но, ако сте сериозни, ако почнете да затворате поглавја, можете да го направите тоа за две и пол години и уште два часа за ратификација. Тоа не е нереално, но тоа е идеално сценарио“, рече Лајчак на регионалната безбедносна конференција ГЛОБСЕК во Прага.
Специјалниот претставник предупреди дека ЕУ со години ги запоставувала земјите од Западен Балкан и нејзиното ветување за прием во ЕУ дадено пред 21 година.
„Емоциите исчезнаа. „Сега е јасно дека проширувањето е геополитичка неопходност, но тоа не значи дека ние сме подготвени и дека тие се подготвени затоа што долго време беа запоставени, емоциите исчезнаа и за жал посветеноста на реформите речиси целосно исчезна“ – рече Лајчак.
Тој рече дека порано, кога Словачка влегувала во ЕУ, правилата биле јасни и дека се знаело дека доколку земјата кандидат ги исполни критериумите, таа навистина ќе биде примена во ЕУ.
„Сега барате од нив да спроведат реформи и не се сигурни дека тоа ќе донесе придобивки во форма на членство. И ја губите популарноста. Затоа и двете страни се прават дека ќе ги примиме и прават се за да ги примат, се преправаат и двете страни“ – рече Лајчак.
Мирослав Лајчак додаде дека Црна Гора може да влезе во ЕУ во 2028 година бидејќи се е во нејзини раце, додека Србија го има проблемот со Косово.
„Ако не го решиме проблемот со дијалогот меѓу Белград и Приштина, можеме да заборавиме на интеграцијата на Западен Балкан, не само Србија и Косово. Мислам дека успеавме да направиме најдобро што може со договорот за нормализација што беше усвоен минатата година во Охрид, но тој никогаш не беше спроведен“, рече Лајчак.
Европски претставник ја цитираше пораката на францускиот претседател Емануел Макрон за време на неговата посета на Белград:
„Патот е асфалтиран и се вика Охрид“.
„Меѓутоа, недостига политичка волја и општествата не се подготвени за тоа. Дополнително, во февруари ќе имаме парламентарни избори во Косово, па наивно е да се очекува пресврт пред изборите. Но, треба да видиме значителен напредок во спроведувањето веднаш по изборите“, рече Лајчак.
Мирослав Лајчак потсети дека 53 отсто од граѓаните на ЕУ сакаат проширување, но кога ќе се соочат со прашања од типот дали нивната земја ќе продолжи да биде нето корисник на средства или дали ЕУ ќе биде посилна со овие нови земји, тогаш подготвеноста за проширување е покомплицирано.
„Знам колку е лесно за трети земји да ја спречат ЕУ да биде геополитички фактор. Доволно е да се убеди една земја-членка да примени вето“, рече Лајчак на панел-дебата за проширувањето на ЕУ на безбедносната конференција ГЛОБСЕК од 30 август до 1 септември во Прага.