„Не отидов во Приштина да се омажам за Курти“, рече албанскиот премиер Еди Рама откако не се сретна со косовскиот премиер за време на неодамнешната балканска турнеја минатата недела, инсистирајќи дека тој не бил навреден. Во пресрет на тоа патување, Рама го критикуваше Курти дека ги игнорира барањата на западните земји за деескалација на северот на Косово и тој самоиницијативно го поднесе својот предлог за статутот на ЗСО до „кумовите на германско-францускиот план“. .
Несогласувањето меѓу двајцата политичари од албанската корупција доаѓа во услови кога Рама се обидува да се наметне како фактор за решавање на кризата, а аналитичарите забележуваат дека тој пренесува идеи кои доаѓаат од западните земји.
Во претходниот период, Еди Рама цврсто ја зграпчи дипломатската палка, кој ги посети земјите од регионот по повод самитот на Берлинскиот процес, кој во октомври се одржува во Тирана. Но, неговите потези не беа целосно одбранети ниту од Белград, ниту од Приштина, што за многумина беше изненадување. За време на посетата на Приштина тој се сретна со претседателката Вјоса Османи и со претседателот на Собранието Галук Коњфуц, но не и со Курти.
Како се случи Рама минувајќи покрај новинарите во Приштина да изјави: „Немам колега, не можеме да одржиме конференција“? Албанскиот премиер пред патувањето изјави дека не се согласува со политиката што Курти ја води во последно време, односно со „самоизолацијата“ што му ја наметнува на Косово.
„Таа политика стана пречка, погрешна политика, јас немам апсолутно никаква врска со човекот. Не го напаѓам премиерот Курти. Јас заземам став за одредена политика. Немам ништо лично против него. Го сметам пријател и тој е некој со кој уживам да дебатирам“, додаде тој. Рама.
Пред да стане дефинитивно јасно дека средбата нема да се одржи, Рама посочи дека не е можно ни да се контактира со кабинетот на Курти. Како што рече, толку пати му се јавувал што „ни во младоста не и се обратил на рамнодушната Ѓулјета со толку барања“.
Под кои околности Курти и Рама не се согласуваат?
Новинарот и дипломат Драган Бисениќ посочува дека постои јасно несогласување меѓу албанскиот и косовскиот премиер, кој посочува дека Рама се појавил во конкретни околности, кога Курти и неговите најблиски соработници одбиле да соработуваат со американските претставници.
„По тој повод, Курти упати неколку лично неповолни забелешки кон државниот секретар Блинкен, а сето тоа ја доведе несомнената поддршка на Америка за Косово на работ на колапс. Во последен момент, САД одлучија да ја задржат комуникацијата со Курти и неговата влада, а не да ги распарчи како што тоа беше случај со неговата прва влада.Но таа соработка беше сведена на најпотребна мерка и препуштена главно на Европската Унија.Во такви околности албанскиот премиер се појави со својот нацрт на Статутот на Заедницата на српските општини, што им го испрати на францускиот претседател Макрон и на германскиот канцелар Шолц“, изјави Бисениќ за Euronews Србија.
Тоа, како што истакна, значело дека Еди Рама го негира фундаменталниот принцип на политиката на Курти, а тоа е отфрлање на Заедницата на српски општини, која има свои одговорности и од тој момент владата на Курти и неговите министри сметале дека Рама да биде претставник на ЕУ, а не „сестринска држава на Албанија“.
Во албанската јавност внимание предизвика конфликтот меѓу Курти и Рама, а политичкиот аналитичар Висар Имери го оцени како „скандалозен и детски“, пренесува „Газета Блиц“. Тој изјави и дека Рама дошол на Косово поради Берлинскиот процес, а Курти, кој бил најгласниот меѓу лидерите на Западен Балкан кога станува збор за тој процес, одбил да се сретне со него.
Во авторски текст за порталот „Газета тема“, новинарот Николас Леши наведува дека она што се случи во Приштина, кога косовскиот премиер не сакаше да прими колега од Албанија, претставува „кршење на сите албански закони и обичаи“.
Албин Курти ги загуби САД, веќе не е поддржан од ЕУ, не го пречека премиерот на Албанија, а кој ќе му помогне на премиерот Курти?“, заклучи Леши.
Аналитичарот Артон Демхасај посочува дека Курти покажал гнев кон Рама. „Најавени се средби со премиерите на Северна Македонија, Црна Гора, Србија, Босна и Херцеговина, само на Косово немаше средба со премиерот. Ова покажува гнев. За премиерот на Косово неговиот личен гнев е поважен од интересите на Косово“, нагласи тој.
Курти го гледа Рама како „војник на Западот“
Новинарот и публицист Меро Базе изјави дека Курти не сакал да се сретне со Рама затоа што не можел да ги издржи пораките од Запад кои му ги пренесува албанскиот премиер, пишува ABC News. Тој, исто така, додаде дека Курти го гледа Рама како „војник на Западот“.
„Кога Еди Рама го покани да се сретне со него за „Отворениот Балкан“, Курти одби и рече дека може да се сретне само за берлинскиот процес. Сега кога ќе го поканат да се сретнат за тоа, тој вели дека можат да се сретнат само на средби на двете влади“, рече Баже.
Тој додаде дека Курти во политиката влегол како некој што се залага за „национално единство“, но дека денес е поддржувач на „националната несоработка“, а конфликтот со Западот го користи за „виктимизација“. На прашањето од која позиција делува Еди Рама кон Аљбин Курти, Драган Бисениќ забележува дека има имиџ на личност која може да ја подобри регионалната клима на Западен Балкан.
„Нема сомнеж дека Еди Рама ја зајакна својата позиција како личност која има одлучувачка улога во решавањето на албанското прашање на Балканот и во оваа смисла тој е супериорен во споредба со позицијата на Аљбин Курти кој раководи со институциите на формална ОН. протекторат кој го нема квалитетот или капацитетот на државата каков што има Рама“, рече Бисениќ.
Сепак, тој забележува дека не е сосема сигурно дека врската на Курти и Рама оди кон целосен распад, иако Рама беше „јасен, повремено каустичен и ироничен, но очигледно повреден од демонстративниот гест на Курти и одбивањето да се сретнат“ на балканската турнеја. Како што вели, Рама го искористил инцидентот во косовското Собрание при кој Курти бил полеан со вода за да биде сместен кон него и да ги осуди постапките на опозицијата.
„Тоа значи дека Рама сè уште смета дека е можно да се одржи конструктивен однос со Курти или јавно да се демонстрира солидарност во албанскиот корпус и да се припише евентуалниот расцеп, доколку се случи, на последиците од постапките на Курти. Во секој случај, тензијата меѓу двајцата водечки луѓе на Албанија и Косово ќе значи и потешка соработка меѓу нив, но и помала почит од Албанија за ставовите на владата на Курти“, рече Бисениќ.
Рама, исто така, ги искористи своите постапки за да лансира некои предлози кои добија позитивни сигнали од ЕУ. Бидејќи идеите на Рама изгледаат како иницијативи кои го надополнуваат европскиот план, Бисениќ за Еуроњуз Србија посочува дека од почетокот се инсинуирало дека тој не се појавува како независен фактор, туку дека тој е „адекватен фронтмен на плановите што се креирани на друго место. “