Борба против сивата економија наместо измени во даночниот систем

Најавите на Владата за даночни реформи со кои ќе се зголеми даночната основа, односно ќе се прошири листата на основи по кои граѓаните и фирмите ќе го полнат Буџетот наиде на остри реакции во бизнис заедницата и во јавноста. Владата убедува дека тоа нема да се одрази на стандардот на граѓаните и на работењето на фирмите и ќе се воведе правичност во даночниот систем во државата.

Според министерот за финансии Фатмир Бесими, со реформите во Буџетот ќе се слеат дополнителни 54 милиони евра.

Она што е јасно е дека ќе се предложи оданочување орочените депозити а се планира и оданочување на хонорарите и договорите за вработување на определено време кои би имале ист третман како платата и би се товареле и со социјални придонеси, нешто што наиде на остри критики во јавноста кога беше најавено па повлечено. Со новите измени се предвидува во делот за реинвестиции на добивката данокот да се укине само кога станува збор за реинвестиција во секторите зелена транзиција, дигитализација или енергетска ефикасност.

Во финансии сеуште размислуваат која ќе биде границата од која ќе почне да се оданучуваат доходите како и која ќе биде горната граница која што во моментов е 16 просечни плати односно нешто над осум илјади евра.

Разговорите со бизнис заедницата се во тек а според даночниот експерт Павле Гацов, во моментов е потреба одлучна борба против сивата економија наместо „реформи“ во даночниот систем.

„ Две работи се важни. Тајмингот и условите се негативни. Мислам дека не е време за вакци промени. Ако се спроведат ќе имаат импакт и врз граѓаните и врз бизнисот токму во вакви услови и затоа е пречекано во негативен контекст од деловната и општата јавноста. Затоа треба многу да се внимава, овој тајминг не дава право за вакви мерки. Напротив. Да се обмисли, да се дадат други решенија, особено во делот на трошењето на Буџетот бидејќи најлесно е да се побараат нови пари. Ние чекаме некаква промена во насока на внимателно трошење на тие тешко собрани пари од една страна и од друга страна да се направи сериозен системски обид да се зафати сивата економија која зафаќа една третина од даночниот дел кој се прибира. Ако не се направат обиди за заштеди на страната на трошењето, како и собирањето од оние што не плаќаат давачки нема да биде добро пречекана во јавноста ваквата таканаречена „даночна реформа“, вели Гацов. “, вели Гацов.

Тој стравува дека евентуалните реформи во облик како што се предложени, ќе имаат влијание врз микро и малите претпријатија и не ја исклукува можноста дел од бизнисите, особено во информатичката индустрија да се преселат надвор од државата.

„Економските субјекти ќе ја пречекаат ваквата мерка и ќе се обидат да го преселат бизнисот надвор, оние што можат. Особено ИТ секторот бидејќи се најавуваат и прибирање на соцвијални придонеси. Некои ќе ги згаснат своите бизниси бидејќи јасно е во услови на оганичени маржи, зборувам за најмалите субјекти, они што се занимаваат со трговија, не можат да остварат доволно маржа. Тие не може да остварат доволно приходи а ќе треба да плаќаат уште повеќе давачки и тоа ќе биде причина од активни прибиратели на јавни приходи да станат корисници на буџетски расходи што е дополнително оптоварување на Буџетот“, смета Гацов.

За Гацов, укинувањето на дел од ослободувањата при реинвестирање на добивката е неразвојна мерка и треба многу подобро да се обмислат измените во даночниот систем и политика.